Yapay Zekâ ile Seçme Süreci: Adayların Neleri Bilmesi Gerekir?

Seçme-yerleştirme süreçlerinde yapay zekâ (AI) kullanımı, iş ilanından kısa listeye, değerlendirmeden mülakata kadar pek çok aşamada yaygınlaşıyor. Adaylar için bu dönüşüm, sürecin hızlanması kadar, şeffaflık ve hazırlık biçimlerinin de değişmesi anlamına geliyor. Walton Recruitment olarak bu rehberi, adil, şeffaf ve aday dostu bir deneyimi desteklemek için hazırladık.

AI Seçme Sürecinde Nasıl Kullanılır?

AI; özgeçmiş tarama, beceri eşleştirme, ön eleme soruları, oyunlaştırılmış değerlendirmeler ve video mülakat analizleri gibi alanlarda rol oynar. Amaç; daha geniş aday havuzunda fırsat eşitliği yaratmak, objektifliği artırmak ve karar vericilere veri temelli içgörü sunmaktır.

Doğru tasarlanmayan sistemlerde ise hatalı eşleştirmeler veya önyargı riskleri doğabilir. Bu yüzden “insan+AI” ortak karar modeli, etik ve doğrulanabilir sonuçlar için şarttır.

Adaylar İçin Pratik Hazırlık

1) İlana Uyumlandırma 

Özgeçmişte ilan metnindeki kritik becerilerle tutarlı, kanıtlanabilir örnekler sunun. Proje adı, metrik, etki üçlüsünü kullanın.

2) Anahtar Kelimeler 

ATS’ler için doğal, akıcı bir dille rolün zorunlu yeterliliklerini ve araçlarını (örn. SQL, Excel, CRM adı) geçirin.

3) Beceriyi Kanıtla 

Portföy/GitHub, vaka çözümleri, sunumlar, referans mektupları: AI’nin de tarayabileceği kanıtlar bırakın.

4) Video & Oyunlaştırma 

Video sorularda yapılandırılmış STAR tekniğini kullanın; oyunlaştırılmış testlerde yönergeleri dikkatle okuyun.

Etik ve Önyargı Riskleri

Algoritmik önyargılar, geçmiş verilerdeki kalıpların modele taşınmasıyla ortaya çıkabilir. Bu nedenle kurumsal tarafta veri setlerinin çeşitlendirilmesi, model sonuçlarının düzenli adalet testleriyle gözden geçirilmesi ve nihai kararların insan tarafından doğrulanması önemlidir.

Aday tarafında ise şeffaflık beklentisi meşrudur: Hangi aşamada otomasyon kullanıldığı, verilerin ne süre saklandığı ve hangi amaçlarla işlendiği açıkça belirtilmelidir.

Gizlilik, Onam ve Veri Kullanımı

Aday verileri; kimlik, iletişim, deneyim, beceriler, değerlendirme sonuçları ve video kayıtları gibi hassas bileşenler içerebilir. Kurumların açık rıza, amaç sınırlılığı ve veri minimizasyonu ilkelerine uyması gerekir. Adaylar, verilerinin silinmesini talep etme, yanlış bilgiyi düzeltme ve profil çıkarımına itiraz etme haklarına sahiptir.

İpucu: Başvuru öncesi gizlilik bildirimi ve aday aydınlatma metnini okuyun; onamınızın kapsamını anlayın.

ATS & AI: Mitler ve Gerçekler

· Mit: “ATS’yi geçmek için sihirli format var.” Gerçek: Net yapı, ilgili anahtar kelimeler ve kanıtlayıcı örnekler yeterlidir.

· Mit: “AI hep doğru adayı bulur.” Gerçek: AI öneri sunar; nihai karar insanındır.

· Mit: “Video analizleri duyguları kesin ölçer.” Gerçek: Bu ölçümler bağlamdan etkilenir; tek başına belirleyici olmamalıdır.

Değerlendirme Mülakatlarında AI

Yapılandırılmış mülakat soruları, vaka çalışmaları ve teknik testler, AI tarafından desteklenebilir. Adaylar, örnek tabanlı yanıtlar (STAR), metriklerle kanıt ve mesleki etik vurgusuyla öne çıkabilir. AI üretimi içerikleri aynen kopyalamak yerine, deneyiminizi anlatan özgün içerikler üretin.

Özet & Sonuç

AI; seçme-yerleştirme süreçlerinde hız, kapsam ve objektiflik potansiyeli sunar. Ancak aday deneyimi; şeffaflık, etik denetim ve insan dokunuşuyla değer kazanır. Walton Recruitment olarak adayların bilinçli hazırlıkla, veri haklarını bilerek ve beceri odaklı bir profil sunarak süreçten en iyi şekilde yararlanabileceğine inanıyoruz.

Kaynakça (APA)

1. SHRM. (2024). Artificial Intelligence in Recruiting. Society for Human Resource Management.

2. NIST. (2023). AI Risk Management Framework (AI RMF 1.0). National Institute of Standards and Technology.

3. OECD. (2023). OECD AI Principles. Organisation for Economic Co-operation and Development.

4. EEOC. (2023). Select Issues on the Use of Artificial Intelligence in Employment. U.S. Equal Employment Opportunity Commission.

5. Deloitte. (2025). Human Capital Trends: AI and the Workforce. Deloitte Insights.

© Walton Recruitment. Tüm hakları saklıdır.